Đồng tiền lạnh lẽo trong ‘All the Money in the World’

Vụ bắt cóc J.P. Getty III là sự kiện gây chú ý vào thập niên 1970 và đến nay người ta vẫn còn nhiều điểm muốn khai thác về nó. All the Money in the World do Ridley Scott đạo diễn, được dựa trên cuốn sách Painfully Rich: The Outrageous Fortune and Misfortunes of the Heirs of J. Paul Getty, có nhiều chi tiết được bi kịch hóa so với đời thực nhằm tăng phần kịch tính cho câu chuyện. Tác phẩm là một trong những phim được đánh giá cao trên đường đua Oscar 2018. 

Năm 1973, J. Paul Getty (Christopher Plummer đóng) là người giàu nhất hành tinh với gia sản từ kinh doanh dầu mỏ. Ở Rome (Italy), người cháu trai J.P. Getty III (Charlie Plummer đóng) của ông bị bắt cóc trên đường phố. Những kẻ xấu đòi khoản tiền chuộc 17 triệu USD – con số không phải lớn nếu đem so với gia sản một tỷ phú. Tuy nhiên, Paul Getty thản nhiên từ chối trả tiền chuộc. Thay vào đó, ông cử một người thương lượng thân tín tên Fletcher Chase (Mark Wahlberg đóng) – đến hỗ trợ Gail – mẹ cậu bé (Michelle Williams đóng) – giải quyết vụ việc.

* “All the Money in the World” tái hiện vụ bắt cóc chấn động

All the Money in the World (Vụ bắt cóc triệu đô)

Sức hút của tác phẩm đến từ chân dung vị tỷ phú, dù ông không phải nhân vật chính trong phim. Paul Getty là người đàn ông thực dụng đến tàn nhẫn, thành công trong sự nghiệp nhờ sự khôn khéo trong kinh doanh, luôn cố gắng có được cái giá thương lượng tốt nhất trong mọi hoàn cảnh. Dù giàu sụ, ông vẫn để một bốt điện thoại trả tiền trong nhà, buộc những khách gọi đi quốc tế phải tự trả tiền để gọi chứ không được “xài chùa”. Paul Getty không tin tưởng vào những thứ có thể thay đổi chớp mắt như bản chất con người. Thay vào đó, ông chỉ đầu tư vào những món đồ nghệ thuật  bởi biết rõ giá trị cũng như sự bất biến của chúng trong dòng thời gian.

Tỷ phú nhìn mọi chuyện dưới góc độ kinh tế học, thường tuân thủ tuyệt đối các quy tắc về lợi ích và thiệt hại đến mức nhẫn tâm. Ông thẳng thừng tuyên bố: “Nếu tôi trả tiền chuộc cho đứa cháu này thì cả 14 đứa cháu còn lại sẽ trở thành mục tiêu bắt cóc”. Sự thú vị của nhân vật nằm ở chỗ dù mê tiền, ông không phải  người vô cảm, xem thường sinh mạng đứa cháu. Trái lại, Paul Getty có tình cảm đặc biệt với cậu bé, thể hiện qua loạt trích đoạn đầu phim cũng như sự bần thần khi bọn bắt cóc gửi đến chiếc tai của cậu. Tỷ phú chỉ đặt lòng yêu thương thấp hơn lý trí, trở thành một mẫu hình mà khán giả có lúc đồng cảm, có lúc thấy khó chịu. Ở góc độ lớn hơn, tác phẩm phản ánh thế giới lạnh lẽo của giới nhà giàu, những người đã vươn đến quyền lực bằng sự tính toán lạnh lùng.

Christopher Plummer trong vai tỷ phú.

Việc làm một bộ phim dựa trên một câu chuyện có thực là không dễ dàng bởi cái kết vụ bắt cóc nổi tiếng này đã được nhiều người biết trước. Nhưng nhờ cách sắp đặt tình tiết và diễn xuất của dàn diễn viên, All the Money in the World vẫn có sức hút riêng sau quãng đầu có phần lê thê. Ridley Scott không chọn cách kể chuyện tuyến tính mà đan xen giữa hiện tại với nhiều sự kiện trong quá khứ, giúp khán giả hiểu được xuất thân và lý do lựa chọn của những nhân vật như Paul Getty hay Gail.

Tông màu xanh đen mang tới không khí ngột ngạt, lạnh lẽo, đúng như sức ép mà những nhân vật đang phải chịu đựng. Nửa đầu tác phẩm có tiết tấu chậm rãi, còn nửa sau nhanh hơn khi cuộc thương lượng đến dần hồi kết. Một cảnh bạo lực được đan cài vào giữa phim với góc quay cận và hình ảnh máu me, đánh dấu sự thúc đẩy câu chuyện cũng như nhịp độ phim.

Hai diễn viên nổi bật nhất là Christopher Plummer và Michelle Williams. Việc Plummer tham gia tác phẩm nằm ngoài dự tính ban đầu của êkíp. Trước đó, vai diễn này do Kevin Spacey thể hiện và tác phẩm thậm chí đã công bố trailer với hình ảnh của tài tử từng đoạt hai Oscar. Tuy nhiên, trong phong trào tố cáo lạm dụng tình dục tại Hollywood cuối năm 2017 – đầu năm 2018, Kevin Spacey bị nhiều người lên tiếng về các hành vi không đứng đắn, dẫn tới làn sóng tẩy chay từ các nhà sản xuất lẫn khán giả. Vai diễn của tài tử trong All the Money in the World cũng bị thay thế bởi nam diễn viên Christopher Plummer.

Kevin Spacey (phải) xuất hiện trong trailer phim, nhưng các cảnh của ông cuối cùng bị cắt bỏ.

Điều kinh ngạc là dù phải thay thế một vai diễn quan trọng khoảng một tháng trước ngày phát hành, All the Money in the World vẫn kịp khởi chiếu đúng dự kiến. Các cảnh quay lại (reshoot) được thực hiện với chất lượng cao, đồng nhất với các cảnh khác cả về bối cảnh, diễn xuất lẫn âm thanh, tông màu. Plummer đã gần 90 tuổi và chỉ có hơn một tuần để học thuộc lời thoại, do vậy màn trình diễn của ông thực sự đáng khen ngợi.

Ông từng có dịp gặp gỡ Paul Getty thật ở ngoài đời vào thập niên 1960 và mang những trải nghiệm quý giá đó vào vai diễn. Ở tuổi 88, nam diễn viên cũng không phải nhờ tới lớp hóa trang như Kevin Spacey (58 tuổi) để đảm nhiệm vai tỷ phú 80 tuổi J. Paul Getty. Ông cho thấy đẳng cấp khi thể hiện sự thực dụng từ ánh mắt cho tới giọng nói.  

Michelle Williams cũng có màn nhập vai thuyết phục. Xem nữ diễn viên thủ vai, khán giả có thể cảm nhận được nỗi đau của một người mẹ mất con, bất lực trong việc tìm kiếm hỗ trợ tài chính. Nhân vật có một phân cảnh đắt giá, giàu cảm xúc khi tới nhà xác để nhận diện xác chết. Plummer và Williams xứng đáng với đề cử của họ tại giải Quả Cầu Vàng mới đây, đồng thời cũng là các ứng viên ở giải Oscar sắp tới.

Michelle Williams có vai diễn tốt trong phim.

Ở tuổi 80, đạo diễn Ridley Scott cho thấy rằng ông vẫn đủ sức làm những bộ phim đòi hỏi nhiều năng lượng. Chỉ riêng việc Scott hoàn thành phim với các cảnh quay thay thế Spacey trong chưa đầy một tháng đã đủ nói lên sức làm việc của ông. Cảnh mở đầu phim – khi cậu bé bị bắt cóc – được dàn dựng với sự uyển chuyển và kỹ thuật cao, thể hiện rõ tay nghề của đạo diễn.

Tuy nhiên, so với các phim xuất sắc trong sự nghiệp của Ridley Scott, All the Money in the World có phần kém nổi bật. Tiêu biểu như việc Paul Getty thực dụng bất ngờ thay đổi tâm tính chỉ sau một cuộc đối thoại với nhân vật Chase khiến khán giả thấy chưa thuyết phục. Sự chưa tròn trịa ở kịch tính và thay đổi tâm lý nhân vật khiến tác phẩm chỉ dừng ở mức khá chứ không phải một phim xuất sắc.

Ngoài ra, cách xây dựng nhân vật Chase và diễn xuất của Mark Wahlberg cũng là điểm trừ của tác phẩm. Lúc đầu, anh ta được mô tả như một kẻ giỏi thương lượng, nhưng không đóng góp rõ ràng cho câu chuyện và mờ nhạt dần ở nửa sau phim. Ngoại hình và cách diễn của Wahlberg cũng không phù hợp với hình ảnh một kẻ thông minh, khôn khéo.

Phim khởi chiếu ở Việt Nam từ ngày 12/1 với tên Vụ bắt cóc triệu đô.

Thịnh Joey